Continu zijn we als redactie bezig om in de gaten te houden wat er in de reissector gebeurt en horen en lezen we hoe de reisbranche er na de coronacrisis mogelijk uit gaat zien. Vandaag (vrijdag 17 april) kijk ik ook even terug, want het dorp waarin ik woon werd 75 jaar geleden bevrijd.

Deze week kreeg ik een schrijven onder ogen van een vrouw die ruim 75 jaar geleden in ons dorp woonde. Sommigen spreken ook wel over de oorlog tegen het coronavirus… De reisbranche, de coronacrisis en ons dorp 75 jaar geleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De vergelijking is ergens inderdaad als het vergelijken van appels met peren, maar ik heb het toch maar eens gedaan.

Er is bijna geen vliegtuig meer te zien in de lucht. Wanneer we er één zien lijkt de witte streep éxtra wit en ligt het aan mij of hoor ik een vliegtuig tegenwoordig veel eerder aankomen? Een vliegtuig zien, zien hoe snel die eigenlijk wel niet overvliegt, het is anno 2020 bijna een belevenis. Ruim 75 jaar geleden, in september 1944 tijdens de Slag om Arnhem, was dat wel anders in ons dorp waarvandaan je de stad in die tijd kon zien liggen: Maandagmorgen. de hele nacht door kanongebulder. Geen nachtrust gehad, kleeren aangehouden. Zondagavond slopen hier al troepen Duitse militairen langs Keltenwoud de bosschen in. Wageningen en Ede getroffen door bommen, vele dooden. ’s Middags weer massa’s vliegtuigen, allen beladen met parachutisten en jagers ertussen door vliegend. Geweldig. Veel militaire auto’s vlogen af en aan.

Onze kinderen zijn vandaag de dag thuis, we geven ze les en het is niet leuk wanneer je ze niet meer kan bieden dan de achtertuin en zo nu en dan een uitje naar een trapveldje. Sommige kinderen krijgen nog les op school. 75 jaar geleden: Gerrit komt thuis met het bericht, dat éen der scholen moet worden ingericht voor krankzinnigen (ze zijn er al) uit Wolfheze, wat in brand is en de openbare voor gewonden. Men zegt, dat er hevige gevechten zijn. Heel de Dikkenbergweg is bezet met allerlei voertuigen en munitie; op’t oogenblik probeeren ze de geweren. De kinderen dwalen ertusschen door op’t hoekje.

Er zijn heel veel mensen die een weekendje weg in Nederland of naar een leuke Europese stad hadden geboekt. Of misschien wel een lang weekend shoppen in New York of het jaarlijkse vriendinnenuitje naar Ibiza? Het zit er op dit moment even niet in. 75 jaar geleden: De hele nacht door weer drukte en lawaai. ’s Nachts een soldaat om’t huis; wij ’s nachts in de kelder tot l2 uur, koffers gepakt, maar waarheen? Wat een chaos. Zenuwen zijn ten hoogste gespannen.

Je boodschappen zijn ondanks de coronacrisis makkelijk online te bestellen en worden voor de deur afgeleverd, maar je kan ook nog op anderhalve meter van elkaar door de supermarkt dwalen. In de reisbranche wordt er nagedacht over de buffetten in hotels en op cruiseschepen. Hoe zal dat er na de coronacrisis uitzien? Ontbijten met handschoentjes aan? 75 jaar geleden: Brood en melk en alles moet gehaald; bij de zuivelfabriek staat de melkboer uit te deelen, ’t plein daarvoor staat vol menschen met emmers, kruiken en flessen. Enkele weken later schrijft mevrouw: Menschen hebben soms in dagen geen eten gehad, likten emmers, die met varkensvoer stonden.

Vakantie zit er niet in. Blijf thuis is op het moment van schrijven nog steeds het advies. 75 jaar geleden: Aangeplakt stond. dat ieder zich naar zijn woning moest begeven, anders werden die in beslag genomen. En verderop in haar schrijven: Vluchtelingen uit Oosterbeek en Doorwerdt, die alles verloren hebben en ’t huis binnen 5 minuten moesten verlaten. In Heelsum en Oosterbeek was’t een hel van vuur en bommen.

Wij Nederlanders zijn tijdens de coronacrisis al aan het nadenken hoe we straks vakantie kunnen vieren. Zal onze busreis naar Schotland nog doorgaan? Kunnen we nog naar dat prachtige hotel in Italië? Hoe gaan we anderhalve meter afstand houden in dat hotel dat altijd stampvol zit in de zomer? Wordt mijn hotelkamer/appartement wel écht van top tot teen schoongemaakt? Hoeveel mensen mogen er tegelijk in het zwembad? 75 jaar geleden: We zijn vannacht met 13 personen in huis, wij hebben op de keukenvloer geslapen om zoo noodig vlug in de kelder te komen. Om de beurt waakt een der mannen, de anderen proberen te slapen. Heel de nacht geschut, telkens luchtalarm, ontzettend beangstigend.

Tijdens de coronacrisis leer je je goede partners kennen. Wie helpt je? Hoe word je geholpen? Welke prijs moet je betalen? 75 jaar geleden: Geen brandstof en geen eten, ’t wordt een bange tijd dien we tegemoet gaan. Melk ook al haast niet meer te krijgen. I liter per dag voor 8 menschen. Ook wordt er geen boter meer verstrekt. De boeren houden de melk om zelf te karnen en voor I pond boter wordt 25 gulden gevraagd…

75 jaar bevrijding, ik sta er vandaag extra bij stil op de één of andere manier.

Arjen Lutgendorff
arjen@travelpro.nl