Daar was ie dan: ik, een terras en die vermaledijde bitterbal dus. Gewoon nog voor zessen, dus nog vóór Mark Rutte’s zelfbenoemde ‘bitterballentijd’. Daar was nog een hoop ophef over geweest, dat Mark dat had gezegd. De Brabantse bitterballenbelangenvereniging ‘Agge mar leut het’ was bij Beau om uit te leggen dat bitterballen de hele dag door kunnen en dan vooral met veel bier, de influencer @Verbrandkeelgatgirl postte op Insta dat ze dan ook geen vaccin wilde en sloeg drie dagen later kortademig toch maar geen opname op de IC af.

De Haagsche veteranensociëteit ‘Bruyn Fruit’ stuurde een open brief aan Mark om hem toch even te memoreren dat het hier om Nederlands erfgoed gaat dat je niet mag bagatelliseren. Zij bekostigden een paginagrote advertentie met daarin de tekst uit de krant Algemeen Handelsblad van 17 februari 1923 waarin het woord bitterbal voor het eerst verklarend voorkomt (bron: onzetaal.nl). ‘Wie thuis, na den afternoontea, een glaasje schenkt: Voorburg (een zoete likeur van toen) of portwijn voor de dames, groene pommeranz of angustora voor de heeren, kan zelf die kleine, ronde kleine… „bitterballetjes” snoepen’.

Nou ja, u snapt, Sylvana Simons helemaal over de rooie, ‘bruin fruit’ als elitaire blanke snack, en daar was de eerste motie om de weledele bitterbal meteen te verbieden. Links Den Haag wilde niet achter blijven en diende een motie in dat bitterballen voortaan sowieso landelijk vervangen dienen te worden door vegetarische ‘bieterballen’. Het verschil tussen profielfoto en de ontluisterende realiteit.

Voordat u denkt dat ik helemaal van het padje ben, mijn punt. De portie kostte dus 7,50 euro voor, komt ie, zes bitterballen. Ik schat Sligro-inkoop zo’n 25 cent per bitterbal. De horeca leek me al lekker op de weg terug. Eerder die dag was ik in de Kalverstraat, even lekker shoppen met de kleine meid. Nou ja, lekker? We waren bijtijds, maar om 10 uur stond er al een grote rij van wel 40 man bij de ZARA. Of ‘man’? 37 tienermeiden en drie betaalvaders. Dat was nog rustig, bleek later op het nieuws.

En ik dacht, nippend aan mijn eerste terrasdrankje sinds tijden, ‘maar wacht eens even…’. De woeste rijen in de winkelstraten van naar de Action-smachtende massa’s in hun dwang hun behoefte om tegen kinderarbeid-tarieven samengestelde meuk te kopen, de ingenieus bedachte IKEA-kastenbouwpakketten die linkshandige mannen in heel Nederland voor even de macho-indruk moeten geven dat ze wel (rechts)handig zijn. ‘Kijk eens schatje, klaar hoor, eitje. Nu bier’. Ach ja, om over de aanwezigheid van Oeigoerees katoen in de volle winkelstraten nog maar te zwijgen. Die woekermarge op de bitterbal is nog liefdadigheid ten opzichte van de sneakermaffia en de kledingpenoze.

Ik nam nog een slok. ‘Brood en Spelen’, overdacht ik de situatie, zoals bij de oude Romeinen. Of een andere klassieker, als ik in mijn rebelse Che Guevara T-shirt rondloop: ‘Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral.’ Van de Duitser Brecht. Italië, Cuba en Duitsland, allemaal buitenland.

Ze houden ons dom; wel naar het terras, wel voetballen op TV, wel winkelen als net onthoofde kippen. Of dom? Dat is het gevolg, de aanzet is vooral stom, als in zwijgend. Musea, film en vooral reizen? Voeding voor de ziel, slijpsteen van je gedachten, spiegel voor je ego? Potdicht of in een heel groot mistgordijn. Ga maar shoppen, het EK begint zo, vergeet niet je oranje fanshirt te kopen bij de Primark!

Ik bestelde nog een groene Pommeranz, een vergeten en vooral bitter drankje uit de VOC-tijd dat dus de naamgever is van ons geliefde frituurvriendje en at de laatste op. Ik liep naar huis en boekte een vliegticket voor de zomer. Fuck ‘m.

Tijn Kramer
Tijn.kramer@travmedia.nl