“Ik ben voorstander van verduurzaming van de luchtvaart, want ik denk ook aan de volgende generatie, en wil met KLM graag bijdragen aan de daadwerkelijke verduurzaming van de luchtvaart”, zegt Pieter Elbers (President-directeur KLM) naar aanleiding van het Seo Economisch Onderzoek.

“Het is evident dat een louter Nederlandse vliegbelasting geen enkel positief milieueffect heeft. We hebben het hier over een mondiale industrie die een mondiale aanpak vereist. Een aanpak bovendien die gaat over verduurzamen en niet over stapeling van belastingen. Seo geeft dit duidelijk aan in haar onderzoek. Dit gaat ten koste van Nederlandse banen! Sterker nog, als alleen in Nederland belasting wordt geheven, zullen passagiers uitwijken naar andere bestemmingen zoals België. Helaas is het een feit, zo bleek in 2008 toen er ook een vliegtaks was, dat mensen de grens over reden en buiten Nederland gewoon het vliegtuig pakten. Het rapport van onafhankelijk onderzoeksbureau Seo bevat zinvolle argumenten die kunnen helpen in het complexe debat over de balans tussen de lusten en lasten van de luchtvaart. Een debat wat van belang is voor ons allemaal en daar zoek ik graag de samenwerking in op.”

“Daarnaast wordt luchtvaart en de Nederlandse passagier onevenredig zwaar belast door een stapeling van systemen. De luchtvaart draagt bij aan Europese (ETS) en mondiale (CORSIA, vanaf 2021) milieumaatregelen, een Schipholheffing op lawaaiige en vervuilende toestemming vanaf 2019 waar nu ook nog een nationale vliegtaks bovenop dreigt te komen. Ik investeer liever in innovatieve ontwikkelingen die wel direct bijdragen aan verduurzaming van de luchtvaart, zoals duurzame (bio)kerosine.”

Uit het onderzoek blijkt namelijk dat vliegbelasting het milieu niet helpt en het Nederlandse banen kost. Nederlandse banen staan op het spel, terwijl het milieu er niet mee is geholpen als de vliegbelasting of belasting per vliegtuig wordt ingevoerd, zoals vastgelegd in het Regeerakkoord. SEO heeft berekend dat door de vliegbelasting of belasting per vliegtuig tot 10% passagiers weglopen.

Hieronder vind je nog meer bevindingen uit het onderzoek:

Vliegtaks per vliegtuig negatief effect drie keer zo groot?|
Ook constateert SEO dat een vliegtaks per vliegtuig waarmee ook transfer passagiers belast worden een 3 keer zo sterk effect zal hebben dan de gewone vliegbelasting per vertrekkende passagier. SEO waarschuwt voor gevoeligheid transfer verkeer SEO. “Aangezien veel bestemmingen zonder transferpassagiers niet (zo frequent) kunnen worden bediend en transferpassagiers gevoelig zijn voor prijsveranderingen is het raadzaam om voorzichtigheid te betrachten bij het (in)direct belasten van dit segment.”

Milieu niet geholpen door vliegtaks of belasting per vliegtuig
SEO trekt verder de conclusie :”Een vliegbelasting gericht op het belasten van passagiers of vliegtuigen (MTOW) in plaats van het belasten van uitstoot is geen effectief middel om de Parijse klimaatdoelen te halen.” Passagiers wijken uit naar buitenlandse luchthavens en stoten onderweg daar naar toe CO2 uit en er is geen prikkel om schonere toestellen in te zetten aldus SEO. Constateringen SEO zijn in lijn met eerder onderzoek in opdracht van ministerie van Financien door CEDelft 2018 dat er geen milieu effect is door invoering van vliegbelasting of belasting per vliegtuig. Ook verwijst SEO naar een onderzoek aan van de Nederlandse overheid Centraal Planbureau en planbureau voor de leefomgeving uit 2016waarin staat “dat een vliegticketheffing niet per definitie leidt tot per saldo minder CO2-emissies.”

Ook zonder vliegbelasting wordt ticket al duurder:
Ook zonder de vliegbelasting worden vliegtickets al veel duurder. Dit komt door de verhogingen van de havengeldtarieven op Schiphol (waaronder een verhoging van 25 procent in de komende drie jaar en een totale verhoging ten opzichte van het huidige niveau van 50 procent in 2025; rekening houdend met inflatie en passagiersgroei komt dit laatste neer op een reële verhoging van 25 procent per passagier in 2025), aldus SEO. In 2019 start Schiphol met een Schipholheffing op vervuilende en lawaaiige vliegtuigen. Daarbovenop komen nog eens de kosten die betaald moeten worden voor twee emissiehandelssystemen, één in Europa en één wereldwijd. Kosten kunnen oplopen tot € 90-120 miljoen in 2030, hetgeen kostenverhogingen voor passagiers met zich mee kunnen brengen.

Banen in Nederland verdwijnen door vliegtaks
Door het verdwijnen van passagiers verliezen duizenden mensen hun baan. Volgens het rapport betekent het verlies van 1000 passagiers dat 2 mensen hun baan verliezen. In totaal kan dat oplopen tot wel 5000 arbeidsplaatsen.

Ook de overheid houdt onder de streek nauwelijks iets over van de vliegtaks
De overheid ontvangt door effecten van een vliegbelasting of belasting per vliegtuig minder inkomstenbelasting en is meer geld kwijt aan werkloosheidsuitkeringen “De totale negatieve effecten voor de overheid kunnen op korte termijn oplopen tot € 150 miljoen tot € 200 miljoen”, aldus SEO.

Luchtvaartbedrijven krijgen te maken met flinke omzetdaling
Voor de luchtvaartbedrijven betekent een vliegtuigbelasting afhankelijk van de vorm een omzetdaling tot €438 miljoen.

Bestemmingen verdwijnen
Doordat het aantal passagiers zal dalen, verdwijnen bestemmingen vanaf Schiphol. Nederlandse toeristen en zakenmensen kunnen straks naar minder bestemmingen vliegen, waardoor Nederland ook minder aantrekkelijk is voor buitenlandse bedrijven en instellingen. Ook dat kost banen.

Er zijn andere manieren om luchtvaart echt te verduurzamen (deze alinea staat niet in SEO)
Recent gepresenteerd actieplan ‘Slim en Duurzaam’ biedt wel duidelijke acties hoe we de luchtvaart samen kunnen verduurzamen en de CO2 emissies kunnen laten dalen door duurzame brandstof, minder omvliegen, investeren in nieuwe vloot en nieuwe vliegtuig ontwikkeling etcetera.