En weer staan ze in de volgende ronde tegenover elkaar de OAD familie versus Rabo.
Maar is het nu zo dat Rabo verantwoordelijk gehouden kan worden voor het failleren van OAD, ik wil die discussie iets breder trekken. Opvallend is het dat bij de Rabobank de afdeling Bijzonder Beheer in de afgelopen jaren explosief is gegroeid. En natuurlijk is daar deels de verklaring voor de economische malaise waarin ons land zich bevond. Dat is natuurlijk niet aan Rabo verwijtbaar.
Of toch?
Immers een van de oorzaken van de crisis is nu juist dat vele banken zich op een zodanige risicovolle en onjuiste wijze hebben gedragen dat daaraan door ons allen gevoelde economische gevolgen kleven en – zo er toeval is – ook de triple A Rabobank heeft zich bij dit selecte gezelschap van broeders van banken aangesloten en daaraan dik verdiend.
De Libor rente affaire is daar een voorbeeld van, maar er is veel meer.
Ook de Rabobank heeft gewoon een eigen belang en dat hebben vele ondernemers ook geweten. Zo zijn er de rente-swaps, een ondoorgrondelijke financieel product, dat vele ondernemers dienden aan te schaffen bij het verkrijgen van leningen en velen grote zorgen en heel veel geld heeft gekost. Maar ook heeft de Rabo vaak uitgebreide zekerheden bedongen welke vaak ook tot en met moeder de vrouw doorliepen. Ook solvabiliteiteisen en eigen vermogensposities werden zo strikt overeengekomen dat er nauwelijks ruimte voor de ondernemer bleef bestaan.
Maar is dat het enige? Ik vraag me dat af. Wat steeds weer blijkt is dat vele ondernemers die het lot treffen om onder de vleugels van Bijzonder Beheer te mogen komen daarover aan het klagen zijn geslagen. En het zijn er net iets te veel om alleen maar te concluderen dat het simpele klagers zijn die geheel uit eigen belang klagen. Ook uit mijn praktijk volgen meerdere gevallen waarbij de vraag die ook in de OAD zaak gesteld wordt, te weten naar de invloed en het eigen belang van de bank, een te grote rol speelt.
Wat geheel ontbreekt is een helder samenstel aan regels waaraan afdelingen van Bijzonder Beheer dienen te voldoen en daardoor ontstaat willekeur, de zorgplicht van banken vervaagt en het eigen belang gaat prevaleren. Ten slotte speelt bij de Rabobank dat deze al veel geld heeft verloren met allerhande boetes of beroerde leningen. Maar rechtvaardigen die zaken het in hoofdzaak nastreven van haar eigen belang?
Ik meen van niet, daarbij speelt ook een rol dat de Rabobank een systeembank is die in ons economische leven een omvangrijke speler is, nota bene eentje die betoogt een aandeel in elkaar te willen nemen. Feitelijk komt het er dus op neer dat zij daarmee zeggenschap in ons leven nemen en dat zonder heldere spelregels.
Willen we dat? Ik denk van niet. Maar zolang de politiek zich meer zorgen blijft maken over de bonussen dan over de echt belangrijke zaken waaraan de banken ons onderwerpen, zolang gaat er ook niets veranderen. Althans niet tot dat de rechters hun oordeel geven en zij hebben daarbij een beperkt toetsingskader.
Moet de Rabobank zich dus zorgen maken? Ik vraag het me af.
Benno Friedberg
Advocaat
Friedberg & Mahn Advocaten N.V.
