Terwijl er in Nederland nog volop kaartjes worden verkocht door reisbedrijven (en gekocht door consumenten) voor aquaria in binnen- en buitenland heeft Sir Richard Branson aangekondigd dat zijn Virgin Holidays stopt met het verkopen van tickets en met het promoten van toeristische attracties waarbij walvisachtigen in gevangenschap (zoals walvissen en dolfijnen) betrokken zijn. Eerder stopte onder andere ook Thomas Cook en STA Travel hiermee. Volgens SeaWorld met parken in San Diego en Orlando (het zevende pretpark van de Verenigde Staten en het twaalfde park in de wereld) is Branson bezweken voor dierenactivisten.

Volgens Branson is het initiatief een belangrijke mijlpaal in een poging om “positieve veranderingen in de toeristische sector te bewerkstelligen”. SeaWorld, maar ook andere aquaria, heeft moeite om de publieke perceptie van haar parken te bestrijden sinds de documentaire Blackfish in 2013 een negatief licht scheen op het leven van orka’s in gevangenschap. In een verklaring liet een woordvoerder van SeaWorld weten: “Virgin Holidays geeft toe aan dierenactivisten die de wetenschap van zeezoogdieren misleiden en manipuleren om hun eigen agenda’s te bevorderen”.

Tegenover RTL Nieuws liet de ANWB weten er niet aan te denken om te stoppen met de verkoop van tickets voor het Dolfinarium. “Bij ons is het geen issue. Wij hebben groot respect voor iedereen die zich inzet voor natuur, milieu en landschap. Het dolfinarium doet ook onderzoek, laat mensen kennismaken met het zeeleven en heeft naar ons weten dierenwelzijn hoog in het vaandel staan. Onze leden zijn best in staat hun eigen keuzes te maken. We maken op voorhand geen ethische afweging in wat we wel en niet aanbieden.”

Tekst loopt verder onder de video.

 

Het aantal bezoekers aan de SeaWorld parken daalde na het uitkomen van de documentaire Blackfish, waarin het gaat over de gevangen orka Tilikum die betrokken was bij de dood van drie mensen, waaronder een SeaWorld Orlando trainer. Volgens dierenrechtengroep PETA was Tilikum één van de minstens 40 orka’s die zijn gestorven in de SeaWorld parken aan oorzaken als ernstige trauma’s, darmkanker en chronisch hart- en vaatfalen. Ook zijn er volgens PETA tientallen dolfijnen gestorven in de parken.

In 2014 kondigde Virgin ‘The Virgin Pledge’ aan, een toezegging dat Virgin-bedrijven alleen zullen blijven samenwerken met leveranciers die geen zeewalvisachtigen uit het wild halen. Branson: “De Pledge was het resultaat van uitgebreide gesprekken met activisten en pleitbezorgers, wetenschappers, touroperators en vele organisaties die mariene parken en aquaria beheren. We wisten toen dat het de eerste stap zou zijn in een lange reis om een einde te maken aan het gebruik van walvisachtigen in gevangenschap voor menselijk vermaak.”

Tegenover diverse media laat SeaWorld weten: “Met meer dan 35.000 reddingen van dieren en tientallen jaren van betekenisvolle wetenschappelijke bijdragen, zijn we er trots op een erkende wereldleider te zijn op het gebied van zeezoogdierenwetenschap, onderwijs en, in het bijzonder, het bieden van uitstekende zorg aan al onze zeezoogdieren. Met de toenemende bedreigingen voor onze oceanen en hun bewoners is het ondersteunen van onafhankelijk geaccrediteerde zoölogische voorzieningen belangrijker dan ooit. Geen enkel bedrijf doet meer om zeezoogdieren te beschermen en het onderzoek, de redding en het behoud van walvisachtigen te bevorderen dan SeaWorld”.

Toch steunen de meeste klanten van Virgin volgen Branson het initiatief om te stoppen met verkopen van kaartjes voor attracties waar dieren volgens hen in gevangenschap leven. “Velen beschouwen walvis- en dolfijnenshows en ‘zwemmen met de dolfijnen’ niet langer als passend en de meesten zouden liever genieten van deze prachtige dieren in hun natuurlijke omgeving”, aldus Branson.

Op social media wordt er zowel positief als kritisch gereageerd op het initiatief van Branson. “Gefeliciteerd en bedankt voor het eindelijk opkomen voor walvisachtigen in gevangenschap! Misschien kunt u andere touroperators overtuigen om uw voorbeeld te volgen. Vooral degenen die de groei van de walvisachtigen in gevangenschap in Azië promoten.”

Tekst loopt verder onder video.

Kritische noten zijn er ook. Zo vraagt iemand aan Branson: “Stop je dan ook met het aanbieden van reizen naar Walt Disney World? Het Living Seas Paviljoen bij EPCOT heeft dolfijnen en andere zeedieren in gevangenschap. Zo niet, dan lijkt het er niet op dat je een overtuigd verhaal hebt. Daar hebben de opbrengsten, die de verkoop van Walt Disney vakanties je opleveren, vast ook mee te maken.”

In 2017 bleef er volgens Virgin een belangrijke uitdaging over: wat te doen met de duizenden walvissen en dolfijnen die door zeeparken en aquaria over de hele wereld worden gehouden? Veel van hen zijn geboren in gevangenschap en hebben nooit een dag van hun leven in open water doorgebracht. Een plotselinge sluiting van de faciliteiten zonder duidelijke strategie zou voor deze dieren nadelige gevolgen kunnen hebben. “Actieve betrokkenheid die de lange termijn bedrijfstransformatie ondersteunt, weg van entertainment in gevangenschap, leek ons de betere optie.”

Voor een ander is de beslissing van Branson om geen tickets meer voor SeaWorld te verkopen een teleurstelling. “In de afgelopen jaren hebben zij zich hervormd en zoveel gedaan voor het behoud van en de zorg voor de zee en dieren die er in leven. De orka’s in gevangenschap zouden in het wild waarschijnlijk niet overleven en bevinden zich bij SeaWorld op de juiste plek.”

“Virgin Holidays heeft in 2017 ingestemd met de ondersteuning van het dolfijnreservaatproject van het National Aquarium in Baltimore, een ambitieus plan om gevangen dieren te verplaatsen naar een veel groter, natuurlijker kustreservaat, dat in 2021 zal worden geopend.” Andere, zoals het walvisreservaatproject, hebben volgens Branson ook “fantastische vooruitgang” geboekt.

“Ik ben er sterk van overtuigd dat reservoirs nu de beste oplossing zijn om de situatie van de huidige populaties in gevangenschap te verbeteren en tegelijkertijd de manier waarop toeristen voorgoed met walvissen en dolfijnen omgaan, te veranderen”, aldus Branson.

Virgin Holidays is een actieve samenwerking met de World Cetacean Alliance aangegaan om de nieuwe richtlijnen voor verantwoord walvis- en dolfijnen toerisme te ondersteunen met een reeks wereldwijde workshops voor lokale boot touroperators. Branson: “Uiteindelijk is Virgin Holidays van plan om klanten een portfolio van wereldklasse aan te bieden dat voldoet aan de hoogste ethische normen voor de dieren en tegelijkertijd een rijkere dierenontmoetingservaring voor klanten creëert.”