“Trein of vliegtuig”? Alleen de volgorde van deze twee woorden impliceert al de ware gedachtegang van de Consumentenbond. Wij (De Consumentenbond) willen een onderzoek schrijven en de trein glansrijk als duurzame winnaar aan de consument presenteren. Een onderzoek schrijven met de winnaar al in het achterhoofd: zo kunnen we allemaal een onderzoek creatief manipuleren. Deze journalistiek rammelt aan alle kanten en gaat de objectiviteit van de Consumentenbond niet ten goede komen. De achteloze consument zal het wel voor zoete koek slikken en De Consumentenbond kan zijn eerste duurzaamheidstarget voor 2019 weer wegstrepen. Alleen maar winnaars? Nee, ik zet hieronder kort en bondig uiteen wat er allemaal rammelt aan het onderzoek van de Consumentenbond.

Vertrek vanaf Schiphol en alleen Schiphol
De luchtvaartwereld start in Nederland niet meer vanaf Schiphol. Dat was in de jaren ‘50 zo. Om voor consumenten uit Tilburg en Hengelo alleen maar Schiphol te presenteren, is afwijken van de werkelijkheid; er zijn meer luchthavens! Zoals Eindhoven, Rotterdam, Brussel, Düsseldorf Weeze en meer. Stuk voor stuk meer interessante luchthavens voor deze consumenten dan Schiphol. En bijna allemaal met goedkopere ticketopties dan Schiphol. “Het is een Nederlandse steekproef”, vertelt de Consumentenbond mij telefonisch en “Ryanair vliegt niet meer vanaf Eindhoven, dus blijven alleen Schiphol en Rotterdam als luchthavens over”. Uh? Nou nee, want Ryanair vliegt nog steeds vanaf Eindhoven en Groningen en Maastricht zijn de laatste keer dat ik het controleerde ook Nederlandse luchthavens. De informatie van de Consumentenbond blijkt niet echt accuraat.

Hoe laat aanwezig zijn: vliegtuig?
De Consumentenbond vindt het noodzakelijk dat we in het laagseizoen 2 uur van te voren aanwezig zijn op Schiphol, want dan komt de totale reistijd in ieder geval iets dichterbij de reistijd met de trein. Vanuit ervaring weet ik dat dit op al ingecheckte vluchten, zonder ruimbagage en in het laagseizoen schromelijk overdreven is. Je vaart prima op 1 uur van te voren aanwezig zijn. Kies je voor een andere luchthaven zoals Eindhoven, Rotterdam of Düsseldorf (Weeze). Dan kan dit zelfs in het hoogseizoen.

Hoe laat aanwezig zijn: trein?
De Consumentenbond vindt het dan wel weer prima om 15 tot 20 minuten van te voren aanwezig te zijn op je internationale trein. Dat is kort, kan ik zeggen vanuit eigen ervaring. De meeste consumenten zullen minimaal 30 minuten extra speling rekenen. Want treinen gaan immers elke 30 minuten over het algemeen. Voor de trein naar Londen rekenen ze dan wel weer 1 uur. Waarom deze keuze? De trein naar Londen is momenteel nog niet anders dan de andere internationale treinen vanuit Nederland. In Brussel word je namelijk pas uitvoerig gescreend, niet in Nederland.

“Waarom moet je meer speling nemen dan 15-20 minuten op een internationale trein?”, vraagt de persvoorlichter van de Consumentenbond aan mij? Nou misschien omdat de NS regelmatig met vertraging rijdt en het toch wel heel zuur is als jij je internationale trein mist? Blijkbaar is dit veel minder erg dan het vliegtuig missen en totaal niet waarschijnlijk. De Consumentenbond sluit af met: “Speling is persoonlijk”.

Peilperiode
De Consumentenbond heeft een peilperiode genomen eind september 2017. En daarbij gekeken naar de tickets in de herfstvakantie krap 2 weken later. Vliegtickets in het hoogseizoen zijn 2 weken hiervoor ongeveer op hun piek. Totaal niet slim om dan te boeken. De Consumentenbond had bijvoorbeeld voor de Voorjaarsvakantie 2019 moeten kiezen om de vergelijking eerlijk te maken. Volgens de Consumentenbond maakt dit niet uit, want het is immers een steekproef en het is om duidelijk te maken dat consumenten iets kunnen kiezen.

Burgerlijke Nederlanders
Vanuit een paternalistische gedachtegang bepaalt de Consumentenbond dat we om 08.00 uur pas vanuit huis willen vertrekken en maximaal om 20.00 uur thuis moeten zijn. Nog net op tijd om het 8 uur journaal niet te missen: heel belangrijk. Iedereen weet dat vliegtickets nets iets duurder zijn, als je echt om 20.00 uur thuis moet zijn.

Begrijp mij niet verkeerd. Ik ga graag met de trein binnen Europa als dat kan voor een eerlijke prijs, want het is nou eenmaal een duurzaam alternatief en relatief iets comfortabeler dan met het vliegtuig. Maar dit onderzoek piept en kraakt aan alle kanten. De lijn van De Consumentenbond is mij wel duidelijk geworden. Nee, ik bekijk de onderzoeken van De Consumentenbond tegenwoordig wel met iets meer argwaan en laat mij niet als een mak schaapje voorlichten.

Eelko van Drongelen
Mede-oprichter/-eigenaar WeFlyCheap