Voor mij persoonlijk had dit jaar een wel zeer venijnig staartje. Natuurlijk schrok ik mij rot, maar ik kon tegelijkertijd ook gewoon niet geloven dat mij dit overkwam. Ik kreeg eind november een hartinfarct. Het gaat inmiddels al weer een stuk beter. Al die hardlooprondjes, van niets naar nergens, hebben er in ieder geval voor gezorgd dat ik een prima herstelvermogen heb. Langs deze weg wil ik ook iedereen bedanken voor hun lieve en aardige berichten. Ik ben werkelijk bedolven onder de berichten. Zóveel dat ik die niet allemaal kan beantwoorden. Maar het was echt een warme douche die, ook door de enorme hoeveelheid, mij hebben gesteund in de eerste wat onzekere dagen.
Maar het was in meerdere opzichten natuurlijk een bijzonder jaar. De erfenis van de coronajaren deed zich gelden. Laat ik beginnen met de belangrijkste constatering; Nederlanders gingen door met waar zij voor corona noodgedwongen mee waren gestopt, zoals met reizen en vakanties in het buitenland. Sterker nog, het mocht nog wat kosten ook. Sectorbreed zitten we nog niet op het niveau van voor 2019 maar de financiële resultaten van de meeste reisondernemingen, leisure en business, waren gewoon goed. En dat was ook nodig gelet op de dramatische covid-jaren.
Een andere erfenis is minder positief. Tijdens de covid-jaren is de relatie tussen de partners in de keten behoorlijk onder druk komen te staan. Aan de ene kant logisch gelet op de enorme druk en de overlevingsstrijd waarin de meeste bedrijven zaten. Aan de andere kant moet ik eerlijk gezegd bekennen dat ik ook wel elke keer verbaasd ben dat dit tussen “partners” zo uit de hand kan lopen. We zijn een fantastische sector met af en toe wat te veel heet gebakerdheid, zal ik maar zeggen. Maar dat zou toch anders kunnen als je elkaar serieus neemt en ook een gezamenlijke langetermijnvisie met elkaar hebt. Voor zover ik daar zicht op heb, is 2022 gelukkig ook gebruikt om plooien glad te strijken. Hoe structureel dat is moet natuurlijk nog maar blijken. Ik laat mij wat dat betreft verrassen.
Voor de derde erfenis moeten we met z’n allen aan de bak. De pandemie heeft namelijk een aantal trends versterkt en versneld die voor covid ook al speelden. Met name de uitdagingen op het vlak van duurzaamheid zijn groot en gaan zeker ook een wissel trekken op onze sector. Als we willen blijven werken aan het imago van reizen en vakanties in het ( verre) buitenland en een toekomstgerichte, maatschappelijke verantwoorde sector willen blijven dan zullen we extra stappen moeten zetten. Reizen en vakanties zijn door covid en door alle maatschappelijke discussies alleen maar maatschappelijk relevanter geworden en dat maakt dat het niet meer volstaat om een mooie reis te verkopen en daar een mooie dienstverlening aan te koppelen. Dat wás ooit genoeg om succesvol te zijn, maar die vlieger gaat de komende jaren niet meer op. We zullen ons niet alleen als gehele sector, maar ook elke reisorganisatie op zich en zelfs elke reisprofessional niet uitgezonderd, publiekelijk maatschappelijk bewuster moeten opstellen. Een spannende uitdaging waar de ANVR graag met zoveel mogelijk draagvlak haar tanden in zet.
Maar er is meer. Nóg een mindere erfenis van covid; de pakketreizenrichtlijn deed volgens de EU dan wel wat het moest doen in tijden van crisis, namelijk het beschermen van consumentenrechten, maar dat leidde tot grote problemen bij het reisbedrijfsleven. Zulke grote problemen dat gevreesd moet worden dat er in de toekomst steeds minder gepakketteerd zal worden. En vertel mij nou eens, beste Europese Commissie, wat het voor nut heeft om een regeling te hebben met de beste intenties maar die in de uitwerking tot zoveel problemen leidt dat het uiteindelijke resultaat is dat steeds minder consumenten beschermd op reis zullen gaan? Ook daar gaan wij ons als ANVR en als Europese koepel ECTAA, onze tanden in zetten.
Kortom, 2023 wordt weer een spannend jaar. Ik houd wel rekening met een moeizame winter, maar de zomer moet toch weer een goede boekingszomer worden.
Ik hoop velen van u te zien op de nieuwjaarsreceptie van de ANVR op 5 januari en ik wens u allen mooie kerstdagen toe en een prachtig begin van 2023.
Frank Oostdam
Directeur ANVR
Deze column verscheen in Travelpro #12 die je hieronder kunt lezen.
