‘Reizigers van wie een pakketreis is verstoord door maatregelen om de COVID-19-pandemie tegen te gaan, hebben recht op teruggave van (een gedeelte) van de reissom.’ Dat is het oordeel van het Hof van Justitie van de Europese Unie in een zaak die twee Duitse reizigers hadden aangespannen.
De zaak draaide om een reis die plaatsvond in maart 2020 naar Gran Canaria waarbij er beperkingen van kracht werden om de verspreiding van de COVID-19-pandemie tegen te gaan een voortijdige terugkeer.
‘De richtlijn pakketreizen voorziet in een risicoaansprakelijkheid van de organisator’, aldus het Hof. ‘Een reiziger heeft recht heeft op een teruggave wanneer de pakketreis(-diensten) niet konden worden genoten door beperkingen die op de reisbestemming zijn opgelegd om de verspreiding van een besmettelijke ziekte, zoals COVID-19, tegen te gaan.’
‘De oorzaak van de non-conformiteit van de reisdiensten, en met name de vraag of zij aan de organisator toe te rekenen is, doet namelijk niet ter zake. Wat het recht op prijsverlaging betreft, voorziet de richtlijn immers in een risicoaansprakelijkheid van de organisator. De reisorganisator heeft geen aansprakelijkheid wanneer het niet uitvoeren, of de gebrekkige uitvoering van de reisdiensten, aan de reiziger toe te rekenen is. Dat is in deze zaak niet het geval. Met betrekking tot de aansprakelijkheid is het daarentegen niet van belang dat beperkingen, zoals in deze zaak, ook op de plaats van bestemming van de reiziger en in andere landen zijn opgelegd wegens de wereldwijde verspreiding van COVID-19’, aldus het Hof.
De twee Duitse reizigers die bij een Duitse reisorganisator een pakketreis voor twee weken vanaf 13 maart 2020 naar Gran Canaria hadden geboekt, vorderen een teruggave van 70 %. De stranden werden namelijk gesloten en er werd een avondklok ingesteld, zodat reizigers hun hotelkamer alleen mochten verlaten om te eten. De zwembaden en ligstoelen waren niet langer toegankelijk en het animatieprogramma was geannuleerd. Op 18 maart 2020 werd beide reizigers medegedeeld dat ze zich gereed moesten houden om het eiland elk moment te kunnen verlaten, en twee dagen daarna moesten ze naar Duitsland terugkeren.
‘De teruggave moet worden beoordeeld in het licht van de in de pakketreis begrepen diensten en overeenkomen met de waarde van de diensten waarvan de non-conformiteit is vastgesteld. De verplichtingen van de organisator op grond van de pakketreisovereenkomst zijn niet alleen de verplichtingen die uitdrukkelijk in de overeenkomst zijn overeengekomen, maar ook de hiermee verband houdende verplichtingen die voortvloeien uit het doel van deze overeenkomst.’
Aangezien de organisator van mening was dat hij niet aansprakelijk kon worden gesteld voor wat een ‘algemeen levensrisico’ was, weigerde de reisorganisatie om de reizigers een prijsverlaging toe te kennen. Daarop stapten de twee reizigers naar de Duitse rechter. De regionale rechter in München, waarbij de zaak in tweede aanleg aanhangig was, heeft het Hof van Justitie om uitlegging van de richtlijn betreffende pakketreizen verzocht. Deze richtlijn bepaalt dat de reiziger recht heeft op een passende prijsverlaging voor iedere periode waarin de diensten niet conform de overeenkomst zijn uitgevoerd, tenzij de organisator bewijst dat de non-conformiteit aan de reiziger toe te rekenen
is.
Het Hof geeft aan dat het aan de rechter in München is om, aan de hand van de diensten die de reisorganisator volgens de overeenkomst moest verrichten, te beoordelen of met name de sluiting van de zwembaden van het betrokken hotel, het ontbreken van een animatieprogramma in dat hotel en het feit dat geen gebruik kon worden gemaakt van de stranden op Gran Canaria en dat dit eiland niet kon worden bezichtigd ten gevolge van de door de Spaanse autoriteiten vastgestelde maatregelen, konden leiden tot de vaststelling dat de organisator deze overeenkomst niet of niet goed heeft uitgevoerd. ‘Wanneer deze beoordeling is verricht en een verlaging van de prijs van de pakketreis wordt toegekend, moet deze verlaging overeenkomen met de waarde van de reisdiensten die niet conform de overeenkomst zijn verricht.’
