De rechtbank van Den Haag heeft Schiphol zijn natuurvergunning afgenomen met mogelijk grote gevolgen voor het vliegverkeer en de toekomst van de luchthaven.

Foto ©Amsterdam Airport Schiphol.

De natuurvergunning is nodig omdat de luchthaven stikstof uitstoot, wat slecht is voor kwetsbare natuurgebieden in de buurt. Volgens de rechter heeft het ministerie bij het geven van die vergunning niet goed genoeg gekeken naar de regels die de natuur moeten beschermen.

De zaak was aangespannen door MOB, Milieudefensie, Greenpeace, de gemeenteraad van Nieuwkoop, het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam, de Stichting Natuurbeschermingswacht (waarbij de laatste twee dus niet-ontvankelijk zijn verklaard door de rechtbank).. Zij vonden dat Schiphol niet eerlijk rekende met de stikstof die vrijkomt bij al dat vliegverkeer en de rechter geeft ze nu (deels) gelijk.

Waarom is dit belangrijk?

Zonder een natuurvergunning is het officieel niet toegestaan om activiteiten te doen die stikstof uitstoten in beschermde natuurgebieden. Schiphol heeft nu officieel geen geldige vergunning meer, maar dat betekent niet dat er morgen geen vliegtuigen meer opstijgen. Als het ministerie de vergunning niet snel opnieuw op orde krijgt, kan handhaving volgen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat toekomstige plannen om te groeien of zelfs gelijk te blijven in aantal vluchten een stuk lastiger worden.

Wat ging er mis?

De overheid probeerde de stikstofuitstoot van Schiphol goed te praten door te ‘salderen’: uitstoot van Schiphol werd vergeleken met oudere rechten of opgekochte boerderijen die gestopt waren. De rechter liet weten dat je stikstof pas mag ‘wegstrepen’ als zeker is dat die uitstoot niet al nodig is voor het herstel van de natuur. En dat bewijs ontbrak. Bovendien vond de rechtbank dat bij sommige berekeningen niet zorgvuldig is gewerkt, bijvoorbeeld bij het gebruik van hulpapparatuur in vliegtuigen (zogeheten auxiliary power units).

Wat nu?

De vergunning is nu officieel ongeldig. Het ministerie moet opnieuw beslissen over de aanvraag. In de tussentijd mag Schiphol blijven draaien, maar het doet dat juridisch gezien zonder de vereiste natuurvergunning. Dat maakt de situatie onzeker, zeker nu het stikstofprobleem ook al gevolgen heeft gehad voor andere grote bouw- en infraprojecten. Voor reizigers verandert er voorlopig niks, maar achter de schermen is dit een grote tik voor Schiphol – en een belangrijk moment in de discussie over vliegen, stikstof en natuur.

Tegen de uitspraak kan nog hoger beroep worden ingesteld bij de Raad van State. Dat moet binnen zes weken gebeuren.