Nederlanders zijn dit jaar grilliger dan ooit in hun vakantiegedrag. Ze boeken vaker een mei- of herfstvakantie en mijden in de hete zomer landen met bosbranden, overstromingen of hittegolven. Waar ze vroeger maanden vooruit hun zomertrip boekten, pakken ze nu hun koffer vaak pas op het laatste moment en boeken enkele dagen of weken voor vertrek een last minute.

Dat blijkt uit de Zoover Vakantiemonitor, die boekingsgegevens en reispatronen van honderdduizenden Nederlandse vakantiegangers analyseert. Uit die data blijkt dat Nederlanders dit jaar 45 procent meer mei- en herfstvakantie boekten dan in 2024. Turkije is daarbij het meest populair, gevolgd door Spanje en Griekenland. In de zomerperiode daalde het aantal boekingen naar die landen echter fors vergeleken met vorig jaar. Naar Spanje zelfs met 6 procent.

Het boekingsgedrag van Nederlanders liet dit jaar een ongebruikelijk en grillig patroon zien. Normaal zien reisorganisaties duidelijke boekingspieken en vaste favoriete bestemmingen, maar in 2025 wisselde de vraag van dag tot dag. De reisbranche kende dit jaar extreem korte en late last-minute pieken. Traditionele boekingsmomenten werden grotendeels overgeslagen: veel mensen boekten pas enkele dagen of weken van tevoren hun vakantie.

Een opvallend positief effect van deze veranderende trend is dat er dit jaar minder klachten waren over overboekingen. Ook tijdens piekmomenten was het in hotels, appartementen, campings en andere resorts minder extreem druk.

Extreem weer en nieuws over klimaatrampen beïnvloedden de keuze voor een bestemming meer dan ooit. Reizigers mijden tegenwoordig landen die kampen met bosbranden, overstromingen of hittegolven. Vooral Frankrijk en Spanje merken dat. Zodra de veiligheid of de vakantiebeleving in het geding is, kiezen Nederlanders sneller voor een alternatief. “Bestemmingen worden niet maanden van tevoren gekozen, maar vaak pas op het laatste moment. Het weer bepaalt”, zegt commercieel directeur Reinoud Koot van Zoover.

Vakanties werden dit jaar opnieuw duurder. De gemiddelde reissom per persoon steeg met 3,9 procent en per boeking met 3,2 procent. De gemiddelde reissom voor last-minutes steeg zelfs met 5 procent. Toch weerhoudt dat mensen niet om op pad te gaan, alleen kiezen ze slimmer en bewuster en reizen ze in andere gezelschappen. Zoover ziet dat ze voor andere accommodaties gaan, bijvoorbeeld voor een appartement in plaats van een hotel, dat ze buiten het traditionele hoogseizoen op vakantie gaan en bestemmingen kiezen met een betere prijs-kwaliteitverhouding. Een andere trend is dat in plaats van het hele gezin slechts één ouder met één kind op vakantie gaat.

“Ondanks stijgende kosten willen Nederlanders op vakantie blijven gaan, maar ze kiezen slimmer: andere accommodaties en andere periodes. Zo blijft het gemiddelde budget per vakantie vrijwel gelijk, ondanks de economische druk.” Om de miljoenen reviews van reizigers op het platform in te kunnen zetten om vakantiegangers te helpen bij hun keuze, lanceerde Zoover deze zomer digitale reis-assistent Vera. Het verschil met de AI-tools van andere reisorganisaties is dat Vera de reviews op het platform rechtstreeks kan koppelen aan actuele prijzen en beschikbaarheid van accommodaties. Klanten die slechts een paar wensen en eisen invullen op de website krijgen meteen een passend aanbod. “Het hoofddoel is om ze in de wirwar van keuzes te helpen aan een persoonlijk aanbod dat voldoet aan hun wensen”, zegt Koot.