Een half uur voor aanvang van de kajakexcursie wordt deze geannuleerd. Er is een ijsbeer gesignaleerd in het water. Diezelfde ochtend zien we vanuit zodiacs de ijsbeer spelen in het water en aan land gaan. De kajakexcursie doen we dan ook een dag later. Beyond Dream, het onbeschrijfelijke gevoel van Spitsbergen.
Ruim 425 jaar na de expeditie onder leiding van Willem Barentsz (die in 1596 via het noorden een vaarroute probeerde te vinden naar Azië en strandde op Nova Zembla) vertrekken we met veertien reisprofessionals richting Spitsbergen. Op uitnodiging van Avila Reizen en de Franse rederij Ponant Explorations, waar je aan boord geen woord Frans hoeft te spreken. Niet vanuit Nederland met houten schepen en nauwelijks eten en drinken op voorraad, zoals Barentsz, maar wel vanuit Nederland met de Eurostar naar Parijs om daar vandaan een charter te pakken naar Spitsbergen en aan boord te gaan van het luxe expeditiecruiseschip Le Lyrial. Met een Franse keuken aan boord om ‘vous’ tegen te zeggen.
Op 17 juni ’s morgens zagen wij land, hoog en met sneeuw bedekt, dat wij aanvankelijk voor Groenland hielden, maar het was het land dat wij Spitsbergen noemden, vanwege zijn hoge en spitse bergen – Gerrit de Veer die een dagboek bijhield tijdens de tocht met Willem Barentsz in 1596.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Voorbereiding
Een (studie)reis naar Spitsbergen blijkt in allerlei opzichten anders dan andere studiereizen. Alleen al het pakken van kleding, met onder andere twee gala-avonden, blijkt voor velen een hele opgave. Helemaal wanneer je vanuit Nederland vertrekt met tropische temperaturen en je richting het pakijs begeeft. Aan boord van Le Lyrial is de temperatuur aangenaam en mag je je casual kleden zoals je wil, maar voor de zodiac-tochten door mogelijk golvend en koud (ijs)water is waterdichte kleding noodzakelijk. Ponant zorgt voor een warme en waterdichte parka en ook de rubberlaarzen worden verzorgd door de rederij. Terugkomend op de gala-diners, moet je er strak in pak bijlopen? Zeker niet, maar het merendeel van de passagiers had absoluut zijn en haar best gedaan om er netjes uit te zien. Zoals de rederij zelf schrijft: het dragen van een das of stropdas wordt aanbevolen voor heren tijdens gala-avonden, maar is niet verplicht.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Donderskoud
“Aan het begin van de reis hadden we prachtig weer, dat was een cadeautje”, aldus Marieke Hagen (VakantieXperts Hagen). “Ik had geen handschoenen bij me, want ik dacht dat dat bij zes tot tien graden niet nodig zou zijn, maar het was donderskoud. Zeker wanneer je met de zodiacs het water opgaat, heb je een muts en handschoenen nodig. Zelfs de route is aangepast op het weer. Daarnaast werden we tijdens de cruise zelfs een keer gewekt, omdat er walvissen waren gespot. Dat is een heel groot verschil in vergelijking met cruises met vaste vaarroutes. In alles was het een hele bijzondere studiereis, helemaal omdat Spitsbergen zo weinig voorkomt als studiereisbestemming.”
‘Op 19 november was het onstuimig weer. Toen hebben we de kist met linnengoed opengemaakt en onder de bemanning verdeeld, zodat iedereen een schoon hemd had. De omstandigheden waren zo zwaar dat we echt álles moesten inzetten om ons lichaam te verzorgen en warm te houden’. – Gerrit de Veer die een dagboek bijhield tijdens de tocht met Willem Barentsz in 1596..
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Onbekende bucketlist-bestemming
Ralph van den Houten werkt al jaren bij Avila Reizen en begeleidt de reis namens de touroperator. Waarom is er gekozen voor een studiereis naar deze regio in het Arctische gebied? Ralph: “We wilden iets bijzonders uitzoeken en in het Beyond Dreams-thema blijven. Spitsbergen is echt een onbekende bucketlist-bestemming. We hadden nu de kans om zowel deze bestemming voor het voetlicht te brengen én te ervaren wat een expeditiecruise is. De cruise naar Spitsbergen is écht expeditie, met sneeuw, ijs en avontuur.”
‘’s Middags zagen we het eerste ijs. Aanvankelijk dachten we dat het witte zwanen waren. Bij nader inzien bleek dat het stukken ijs waren die van het pakijs afgebroken waren, maar het leken inderdaad net zwanen’. – Gerrit de Veer die een dagboek bijhield tijdens de tocht met Willem Barentsz in 1596.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Elke dag verrassingen
“Ponant is een mooie rederij en ik denk dat ik voor dit type expeditiecruise wel klanten heb”, aldus Minet van Wees (Travel by Minet). “Ik ga zeker mensen benaderen. Het schip vond ik heel mooi en elke dag had verrassingen. Ik denk dat je je van tevoren niet kan bedenken hoe het voelt als je een ijsbeer in de wilde natuur ziet. Het is net als met een safari; je hoopt dat je iets gaat zien, maar je hebt geen zekerheid.” Haar tip aan collega-reisprofessionals: “Er zijn meerdere rederijen die expeditiecruises aanbieden en daar zit best een verschil in. De een is wat luxer dan de ander, dus het is goed om je daarin te verdiepen. En eerst naar Spitsbergen, dan naar Groenland en vervolgens naar Antarctica.”
‘’s Morgens zagen we een witte beer zwemmen. We roeiden erheen, om hem met een strop te vangen. Maar toen we dichterbij kwamen bleek hij zo sterk en woest te zijn dat we niet meer durfden.’ – Gerrit de Veer die een dagboek bijhield tijdens de tocht met Willem Barentsz in 1596.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Spitsbergen begrijpen
“Eerlijk gezegd wist ik vooraf niet precies wat ik moest verwachten van deze reis, maar ik ben oprecht aangenaam verrast”, zegt Stephen Winter, die namens Ponant de studiereis begeleidt. “Ik dacht dat het landschap hier minder spectaculair zou zijn dan in Antarctica, maar het had juist een heel eigen karakter, iets ongerepts, iets puurs, dat me echt raakte. In Antarctica zie je elke dag walvissen en pinguïns, en hoe bijzonder dat ook is, op een gegeven moment raak je daar bijna aan gewend. Hier voelde elk moment waarin je iets zag, een ijsbeer, een gletsjer, een walvis, echt speciaal. Die intensiteit blijft je bij.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
“In mijn ogen was het een perfecte kennismaking voor Nederlandse reisprofessionals met de expeditiecruises die Ponant aanbiedt: zeven dagen is precies goed, het was een mooi programma en we hebben kunnen laten zien dat het prijsniveau voor wat je krijgt heel toegankelijk is”, aldus Stephen. “Voor mij zat de echte magie in het landschap zelf: de immense gletsjers, de stilte en de ruigheid. Dat gevoel van afgelegenheid, van ergens zijn waar nauwelijks iemand komt, is onbeschrijfelijk. Het voelt echt alsof je aan het einde van de wereld bent. En wat me ook opviel: ondanks dat er meerdere schepen in de regio varen, voelt het nooit druk. De landingen zijn vooraf gereserveerd, net zoals in Antarctica, en dat zorgt voor een gevoel van exclusiviteit. Je hebt het idee dat je helemaal alleen bent. Voor mij was dit veel meer dan een studiereis, het was een ervaring die me geholpen heeft om Spitsbergen echt te begrijpen. En nu ik dat heb gevoeld en gezien, weet ik ook beter hoe ik het aan anderen kan uitleggen en hoe ik de verwachtingen van reizigers op de juiste manier kan begeleiden.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Luxe, comfort en kwaliteit
Ralph vertelt dat cruisen voor Avila Reizen een opkomende markt is. “Het woord ‘expeditie’ spreekt tot de verbeelding, maar voor sommige mensen kan het ook afschrikken. Die denken aan de Mount Everest, maar een expeditie is eigenlijk gewoon in de basis een avontuurlijke manier van reizen waarbij je elke dag andere dingen gaat meemaken. De fysieke belasting kan je zelf kiezen.” Naast Ponant werkt Avila Reizen samen met een selectie van rederijen, maar de touroperator heeft niet als doel om een cruise-touroperator te worden.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
“Het product van Ponant sluit goed aan bij de Nederlandse markt. Het biedt een balans tussen luxe, comfort en kwaliteit. Ponant Explorations heeft twintig schepen (expeditie, yachting, rivier) en dat is in vergelijking met andere rederijen echt veel”, aldus Ralph. “Dat betekent dat Ponant het hele jaar rond over de hele wereld een mooi aanbod heeft. Je kan ook een expeditiecruise met ze maken naar bestemmingen als Japan, Indonesië, Amerika, Mexico of de Caribbean. We varen nu met Le Lyrial, een van de schepen die echt gebouwd is voor een expeditie in de poolstreken. En met minder dan 200 gasten op een crew van 160 weet je dat het goed voor elkaar gaat zijn.”
‘’s Nachts zeilden we door. De zon stond in het noorden ongeveer een graad boven de horizon’. – Gerrit de Veer die een dagboek bijhield tijdens de tocht met Willem Barentsz in 1596.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Magisch
Refke Arends (ZRA bij The Travel Club) is een trouwe boeker bij Avila Reizen. Voor haar was de studiereis extra bijzonder, want het was haar allereerste cruise. “Wat ik altijd hoor over cruises klopt ook echt. Je hoeft je spullen maar een keer uit te pakken, hebt een hut voor de hele week en er is van alles te doen. Hét magische moment vond ik de ochtend dat we aankwamen bij het pakijs. Het was zonnig, in de verte zagen we het ijs en toen we daar doorheen gingen hoorde je het ijs kraken. Je gaat meteen op zoek naar sporen van de ijsberen. Het varen met de zodiacs tussen de ijsschotsen door en de opkomende mist met de zon er doorheen was heel mooi. Maar ik vond de excursie naar de kliffen van Alkefjellet met de duizenden vogels ook heel tof. De kapitein vertelde dat 95% van de rederijen die excursie zou annuleren in verband met de regen en golven. Doordat een andere rederij deze excursie annuleerde en expeditieleider Alexandre Faure die plek reserveerde, konden wij ‘m maken. De gesprekken met de leden van het expeditieteam, waarin allemaal hoogopgeleide leden zitten, waren erg interessant.” Ze twijfelt geen moment op de vraag of ze dit soort cruises gaat verkopen. “Zeker, er is vraag naar het fenomeen ijsberen en ik denk dat dat nog veel meer gaat komen.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Champagne en kaviaar
Op de laatste excursiedag was er zelfs champagne tijdens de kajakexcursie en op de zodiacs. “Dat zijn wel de details die je verwacht op zo’n cruise”, aldus een van de deelnemers. Als luxe yacht-cruise zorgde Ponant iedere middag na terugkomst van een excursie voor een luxe-momentje: een zalm-proeverij, millefeuille-gebakjes, een kaviaar-proeverij, meringue schuimtaart, macarons en uiteraard champagne, in overvloed. Een van de andere deelnemers geeft aan dat dit soort verwennerij natuurlijk super is, maar dat het ook gaat om het matchen op interesse met mede-cruisepassagiers. Dankzij het kleinschalige en avontuurlijke karakter van de reis is het eenvoudig connectie te maken met de like-minded reizigers aan boord.
‘De voedselvoorraad was erg klein. Veel van het eten was beschimmeld, bedorven of zo zout dat het eigenlijk niet te eten was. Door al dat zout kregen we enorme dorst, maar we hadden nauwelijks water. Na een paar weken stonk het water zo erg dat we het alleen nog met dichtgeknepen neus konden drinken’. – Gerrit de Veer die een dagboek bijhield tijdens de tocht met Willem Barentsz in 1596.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Onvergetelijk
“Ik heb weleens klanten geboekt op een cruise van Ponant naar Antarctica, maar niet vaak. Het is goed om aan expeditiecruises te denken wanneer je mensen hebt die op zoek zijn naar unieke ervaringen, aldus Bianca Brouwer (ZRA bij Travel Counsellors). “Mensen hebben vaak al veel gedaan, maar naar bestemmingen als Spitsbergen of Antarctica zijn nog niet zoveel mensen geweest. Men kan zich er niet veel bij voorstellen. Ik had van tevoren ook niet zo’n goede voorstelling wat ik kon verwachten van Spitsbergen, maar het is echt uniek.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Remoteness
“Ik vond het heel mooi. Het is een waanzinnige bestemming die heel veel te bieden heeft. Wanneer je de reis aanbiedt is het goed om te weten welke data en welke reis het beste bij je past”, aldus Ralph. Zo loopt het cruiseseizoen voor Spitsbergen van eind mei tot in augustus. “We hebben ook gasten die heel erg graag willen genieten van birdlife en flora en dan moet je de reis later maken dan eind juni, begin juli, want dan is de toendra vol in bloei en heb je veel meer wildlife op dat gebied. Ikzelf vind landschappen waanzinnig en als je dat het allermooiste vindt, bijvoorbeeld met overal nog sneeuw en ijs, dan moet je echt de eerste van het seizoen nemen. In mei ga je nog geen toendra zien, want dan ligt er overal nog sneeuw.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Spannend
De Belgische Evelyne Honorez (Masters in Travel) kan de cruise goed vergelijken met Antarctica dat ze ook heeft bezocht. “Het voordeel van Spitsbergen is dat het maar vijf uur vliegen is vanuit Parijs en je op een heel bijzondere plaats bent. Het grote verschil met Antarctica is de hoeveelheid dieren. In Spitsbergen is het spannend, want misschien zie je een ijsbeer, maar misschien ook niet. Ze zijn er wel, maar soms moeilijk te zien zoals de poolvos met zijn witte vacht in de sneeuw. Ik heb een walrus even zijn kop boven het water zien uitsteken, waarop hij vervolgens verdween.” Ook Evelyne verwacht klanten te hebben voor de expeditiecruise van Ponant naar Spitsbergen. “Zeker mensen die al bekend zijn met cruisen en al het een en ander hebben gezien. Maar het is ook geweldig voor mensen die nog nooit een cruise hebben gemaakt en van exclusieve en avontuurlijke reizen houden. Ponant is dan absoluut een goede rederij; kleinschalig, een goede keuken, veel ervaringen en goede routes. Het heeft niet het Amerikaanse dat veel rederijen hebben. Ik denk dat Belgen en Nederlanders de Europese achtergrond erg aanspreekt.”
‘’s Nachts kwamen ze bij een grote ijsvlakte, waarvan zelfs vanuit de mast het einde niet te zien was’. – Gerrit de Veer die een dagboek bijhield tijdens de tocht met Willem Barentsz in 1596.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Persoonlijk
Rob Schilten (De Planeet Reizen) vond de route en het schip met een uitstekende service aan boord geweldig. “Het leuke aan kleine schepen is dat je gemakkelijk contact maakt met andere gasten. Daarnaast is een yacht-cruiseschip als Le Lyrial heel comfortabel reizen. Alles gaat veel sneller op een fijne manier, omdat het kleinschalig is, zoals het van boord gaan met de Zodiac-excursies. Het is allemaal veel persoonlijker geregeld en het is heerlijk dat het allemaal all-inclusive is. Daarnaast hadden we een beregezellige groep, die bestond uit een goede mix van reisbureaumedewerkers en ZRA’s.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Toekomst
In het Svalbard Museum in Longyearbyen, waarin ook de tocht van Barentsz uitgebreid aan bod komt, krijgen de bezoekers enkele vragen mee waarmee ze worden uitgedaagd om over vraagstukken waar Spitsbergen mee te maken heeft na te denken. Je leest over de klimaatverandering en dat 380 miljoen jaar geleden een van ’s werelds eerste bossen op Spitsbergen groeide en er een tropisch klimaat heerste. De laatste vraag voordat het museum wordt verlaten: Moeten mensen hier blijven, of staan wij als mens de natuur alleen maar in de weg? Rob: “Zeker moeten mensen Spitsbergen blijven bezoeken, maar het moet geen massatoerisme worden. Zolang het hier is zoals het is, is het zeker de moeite waard om het te gaan bekijken. Ponant is heel erg met het milieu bezig zijn. Denk aan dagelijkse lezingen tijdens de cruise door geologen en biologen. Die mensen zijn écht met de natuur verbonden. Ze proberen mensen wegwijs te maken over waar we met z’n allen op deze wereld mee bezig zijn.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Onbeschrijflijk
De studiereis met Avila Reizen en Ponant is een reis die de deelnemers stuk voor stuk bijblijft. Relatief dichtbij, maar ver weg van de bewoonde wereld. Dichter bij de absolute Noordpool dan de Noordkaap. De luxe aan boord van Ponant als het gaat om de balkonhutten, massages, eten en drinken en het avontuurlijke van de excursies. Het persoonlijke aan boord, de brug waar je meestal welkom bent en kapitein Fabien Roché (check zijn Instagram: captfabienroche) die de passagiers ’s ochtends door de intercom wektte met “wakey wakey”. De enorme gletsjers en het keiharde geluid wanneer stukken met een hoogte van soms wel 70 meter in het water vallen. Het gekraak van het ijs. Wildlife. De dagen die geen nacht worden. De stilte. Onbeschrijflijk. Het is een bestemming die je moet meemaken om het écht te ervaren en voelen.
Aftermovie
Bekijk hieronder de aftermovie met prachtige beelden van Spitsbergen. Deelnemers aan de studiereis en Ralph van den Houten (Avila Reizen) en Stephen Winter (Ponant) vertellen meer over de reis.
Deze reportage komt uit de juli-/augustus-editie van Travelpro. De volledige editie lees je hieronder volledig gratis. Bekijk hier de video’s die we per dag plaatsten van de studiereis naar Spitsbergen.
