Meer omwonenden van luchthavens in Nederland hadden in 2020 last van vliegtuiggeluid dan in 2002. Dat wil zeggen: bij dezelfde hoeveelheid geluid gaven meer omwonenden aan ernstige hinder en ernstige slaapverstoring te ervaren. Dit blijkt uit RIVM-onderzoek.

Het ministerie van I&W(Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat) vroeg om dit onderzoek omdat er meer aandacht is voor de gevolgen van vliegtuiggeluid voor omwonenden. Het RIVM beveelt aan dit onderzoek regelmatig te herhalen.

Onderzoek uit 2002 herhaald en uitgebreid
Het RIVM gebruikt in dit onderzoek de gemiddelde geluidbelasting over het jaar (in decibellen). Het Nederlands lucht- en ruimtevaartcentrum (NLR(Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium)) berekent deze geluidsbelasting voor duizenden punten rondom de luchthavens. Die decibellen vergelijkt het RIVM met de hinder die mensen zelf aangeven te ervaren. De uitkomst van deze vergelijking geeft bij een bepaald geluidniveau aan hoeveel hinder omwonenden hebben. Dit wordt blootstelling-response relatie genoemd. In 2002 is alleen voor Schiphol onderzocht hoeveel geluidshinder omwonenden hadden.

Ditzelfde onderzoek is nu herhaald met nieuwe gegevens uit 2020. Ook is het onderzoek uitgebreid naar 14 luchthavens: Schiphol, Groningen, Rotterdam, Lelystad, Eindhoven en Maastricht en 8 militaire luchthavens. Uit het onderzoek blijkt dat voor bijna alle luchthavens de ervaren hinder groter is dan op basis van de blootstelling-respons relatie uit 2002 voor Schiphol mocht worden verwacht. Ook blijkt dat de ervaren geluidshinder bij hetzelfde geluidsniveau per vliegveld verschilt.

Oorzaak verschillen tussen luchthavens niet onderzocht
Waarom de ervaren geluidshinder per vliegveld verschilt, kon het RIVM door de opzet van het onderzoek niet onderzoeken. Het RIVM gebruikt voor dit onderzoek namelijk gegevens uit de GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Gezondheidsmonitor 2020. Dit onderzoek onder de bevolking vraagt alleen naar de mate van hinder en slaapverstoring door vliegtuiggeluid. Niet naar omstandigheden die hierop van invloed kunnen zijn, zoals de houding van mensen ten opzichte van de luchthaven en de persoonlijke gevoeligheid voor geluid.

Ook de corona-epidemie kan van invloed zijn op de ervaren hinder. Volgens de GGD-monitor was er meer ernstige hinder in 2020 dan in 2016, maar werd er juist minder gevlogen. Dat kan komen doordat mensen meer zijn gaan thuiswerken, dus vaker vliegtuiggeluid horen.

Mate van hinder rondom luchthavens regelmatig onderzoeken
Dit onderzoek is onderdeel van de Programmatische Aanpak Meten Vliegtuiggeluid, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het RIVM beveelt aan regelmatig de geluidshinder rond luchthavens te onderzoeken. Dat brengt de ontwikkeling van geluid en hinder, maar ook de mogelijke verschillen tussen luchthavens, beter in beeld.

Het onderzoek kan je hier downloaden.